Thầy giáo Trịnh Văn Quỳnh - Giáo viên giảng dạy môn Ngữ văn tại tỉnh Nam Định vừa qua có chia sẻ một số lưu ý về những chi tiết dễ bị mất điểm khi làm bài thi môn Ngữ văn THPT Quốc gia 2019. Theo đó, thí sinh nên tham khảo và lưu ý kỹ một số điểm cụ thể dưới đây.

Những lưu ý khi làm bài thi môn Ngữ văn THPT Quốc gia 2019

Theo như thầy giáo Trịnh Văn Quỳnh trong quá trình ôn tập, luyện đề thi và làm bài kiểm tra, luyện đề thi thử bộ môn Ngữ cho thấy, nhiều học sinh có kiến thức vững vàng, tuy nhiên lại chưa chú ý đến kỹ năng làm bài nên dễ dàng bị mất điểm ở những chi tiết nhỏ rất đáng tiếc.

Để có thể làm bài thi môn Ngữ văn THPT Quốc gia năm 2019 có thể đạt được mức điểm từ 8 trở lên, những thí sinh không được qua những lưu ý dưới đây:

Thiếu ý trả lời trong phần đọc hiểu

Đối với phần đọc hiểu đòi hỏi cần phải có kỹ năng khai thác thông tin, phản hồi thông tin trong văn bản, do đó cần phải đọc kỹ những từ để tránh bị thiếu ý.

Câu hỏi đưa ra yêu cầu cần nên “Những” (những phương thức biểu đạt, những tín hiệu, những thông điệp). Khi đó, thí sinh hãy đưa ra ít nhất 2 ý:

+ Dạng câu hỏi tìm kiếm: thông thường yêu cầu chỉ ra, liệt kê, nêu lại,... Câu trả lời nằm ngay trong văn bản. Thí sinh cần phải ghi lại (chép lại) đầy đủ nguyên vẹn những ý liên quan trong văn bản.

+ Dạng câu hỏi phân tích biện pháp tu từ cần nêu đủ: tên biện pháp tu từ, từ ngữ thể hiện, tác dụng. Phần tác dụng cần phải nêu đầy đủ tác dụng gợi hình (nhấn mạnh ý nghĩa nội dung) gợi cảm (cảm xúc của tác giả), tạo nhịp điệu (đối với phép tu từ ngữ âm), tăng tính chặt chẽ, sức thuyết phục (đối với văn bản nghị luận).

+ Dạng câu hỏi nêu ý nghĩa của một khái niệm, một hình ảnh hay một câu hỏi: Thí sinh cần phải làm rõ nghĩa tường minh, hàm ẩn. Phân biệt dạng câu hỏi “Anh/ chị hiểu…” - Đòi hỏi giải nghĩa “là gì?”, câu hỏi “Tại sao tác giả lại cho rằng…” - Đòi hỏi cần phải lý giải “Vì sao?”.

+ Những dạng câu hỏi giải thích vì sao, rút ra thông điệp: các cần cần phải đưa ra ít nhất 2 ý, những ý đó phải khác nhau. Trong trường hợp băn khoăn với một ý nào đó tốt nhất hãy viết ra sẽ giúp lập luận thuyết phục và đầy đủ hơn.

Những cách trình bày chưa hợp lý

Đối với những phần đọc hiểu, người chấm sẽ thường căn cứ vào đáp án đếm ý cho điểm, do đó thí sinh chỉ nên viết thật ngắn gọn. Đặc biệt, nên gạch ra từng ý, xuống dòng để phân biệt được từng ý khác nhau. Những ý phải ngắn gọn nhưng phải cụ thể, trường minh trách được tình trạng viết chung chung.

Thí sinh lưu ý tránh cách viết dài dòng không cần thiết. Ví dụ: “Anh/ chị có đồng ý… Vì sao?”. Thí sinh nên tách rõ ra thành 2 ý: Nêu quan điểm đồng ý/ không đồng ý và nêu rõ về tất cả những lý do.

Phần lý do có thể gạch ta từng ý. Nhiều thí sinh viết thành đoạn văn dài có giới thiệu, dẫn dắt, thậm chí nêu ra những dẫn chứng, mở rộng thêm vấn đề… là điều không cần thiết.

Cần phải biết cách phân biệt những dạng câu hỏi nêu thông điệp: Tốt nhất nên trả lời bằng một ý ngắn gọn, rút ra được bài học thì kèm theo thêm phân tích lý giải được bài học đó.

Phần Nghị luận xã hội viết chung chung

Phần Nghị luận xã hội thí sinh thường chỉ đạt mức điểm ½, nếu như đảm bảo hình thức đoạn văn, dung lượng (khoảng tầm 20 - 25 dòng, không sang trang thứ 2), xác định đúng về vấn đề cần nghị luận.

Trường hợp thí sinh viết chung chung, sáo mòn khi đó khó có thể đạt được số điểm cao. Do đó, ngoài những lý lẽ thuyết phục, thí sinh cần phải có thêm khoảng 1 - 2 dẫn chứng tiêu biểu. Dẫn chứng nêu, phân tích thật ngắn gọn bằng 1 - 2 câu.

Đồng thời, cần phải tạo ra được sự khác biệt cho bài viết bằng quan điểm đa chiều, tích cực. Thí sinh cần phải biết viết mở rộng vấn đề. Bài học thông điệp phải ý nghĩa, sâu sắc tránh cách diễn đạt rập khuôn, sáo mòn và nêu khẩu hiệu.

Thí sinh có thể sử dụng những cách diễn đạt giàu hình ảnh tạo nên được thông điệp ẩn dụ cho bài viết, tạo được dư âm cho người đọc. Đây được xem là những yếu tố có thể đảm bảo được bài làm đạt từ 1.5 - 2.0 điểm.

Nhằm có thể đảm bảo được những yêu cầu trên, thí sinh cần phải đi thẳng vào vấn đề trong 1 - 2 câu, tránh trường hợp rườm rà, tránh viết câu vô nghĩa, thừa và chú ý từ khóa được hỏi để biết được bài hỏi gì để có thể trả lời tập trung vào vấn đề đó.

Đặc biệt, thí sinh cần tránh tình trạng bị lặp các ý, không được đưa ra những lý lẽ giống với đoạn trích đọc hiểu. Vì vậy, thí sinh nhất thiết phải dần ra khoảng 5 phút gạch các ý ra giấy nháp rồi mới viết vào bài thi.

Phần Nghị luận văn học không đi đúng hướng

Đây là vấn đề có khá nhiều thí sinh không quan tâm đến những phần yêu cầu làm bài, có gì viết đó. Nếu chỉ dừng lại ở việc phân tích không đúng định hướng của đề bài đưa ra, khi đó chỉ đạt được khoảng 1 - 2 điểm/ 5 điểm phần nghị luận văn học.

Thí sinh cần phải bỏ ra khoảng 5 phút để đọc đề, gạch ý. Xác định được đúng vấn đề cần phải nghị luận. Lưu ý “chi tiết là hạt bụi vàng của tác phẩm” nhưng hình tượng nghệ thuật mới bao trùm, làm nên được linh hồn của tác phẩm.

Trong đề bài đa phần thường yêu cầu phải 1 - 2 câu chi tiết một hình tượng nghệ thuật trong tác phẩm văn học. Do đó, khi tiến hành phân tích cần phải đặt chi tiết đó trong tổng thể tác phẩm, hình tượng nghệ thuật của tác phẩm.

Với những dạng đề phân tích một chi tiết nghệ thuật, thí sinh cần thực hiện tuần tự theo các bước như:

• Giới thiệu chi tiết (hoàn cảnh, chi tiết tình huống xuất hiện);
• Thuật dựng lại chi tiết;
• Ý nghĩa của chi tiết trong việc thể hiện chủ đề tư tưởng của tác phẩm;
• Khắc họa đặc điểm của từng nhân vật;
• Quan niệm của tác giả;

Dạng đề phân tích một đoạn văn cần phải chú ý đến mối quan hệ giữa nội dung, nghệ thuật để thấy được sáng tạo trong ngòi bút của tác giả.

Các sĩ tử cần phải xác định định những thao tác lập luận như: giải thích, phân tích, bình luận, so sánh. Cần phải giải thích để làm rõ được những từ khóa, khái niệm, ý kiến nếu trong đề bài, bàn luận đánh giá vấn đề sau khi phân tihcs.

Đối với thao tác so sánh, học sinh cần phải nêu lên được sự khác biệt về thời đại, hoàn cảnh sáng tác, phong cách tác giả, đặc điểm khuynh hướng sáng tác từ đó mới đưa ra được những điểm giống và khác nhau. Thí sinh cần phải trình bày đầy đủ càng chi tiết ở phần này thì bài làm càng được đánh giá cao.

Cuối cùng, vì bài làm nghị luận văn học thường có nhiều luận điểm nên cần có câu chuyển ý để đảm bảo bài văn được trôi chảy và mượt mà.

Ngay bây giờ, thí sinh có thể làm thử một đề trọn vẹn hoặc lấy bài thi thử của bạn để đối chiếu những ý phía trên xem lại những sai sót trong bài viết ở đâu và tự hoàn thiện.

Cách tốt nhất để có thể nâng cao điểm số của mình không phải là nhồi nhét thêm kiến thức mà là kiểm tra những lỗi ổng mất điểm hay mắc phải.

Nguồn: Trường Cao đẳng Y Dược Sài Gòn tổng hợp!