Thuốc Zidovudine được xếp vào nhóm thuốc kháng khuẩn nhằm giúp kiểm soát được tình trạng nhiễm HIV. Trước khi dùng thuốc này các bác sĩ sẽ chỉ định cho mọi người được biết rõ về cách sử dụng an toàn. Dưới đây là những thông tin liên quan mọi người cùng tìm hiểu.

Thuốc Zidovudine có tác dụng gì?

Zidovudine thuộc nhóm thuốc kháng khuẩn và phân nhóm thuốc kháng Retrovirus. Thuốc này được dùng chung với những loại thuốc điều trị HIV khác nhằm giúp kiểm soát nhiễm trùng HIV. Zidovudine có khả năng làm giảm lượng HIV trong cơ thể để hệ miễn dịch có thể hoạt động hiệu quả hơn. Vì vậy, làm giảm được những biến chứng do căn bệnh HIV gây nên, cải thiện hơn về chất lượng cuộc sống. Thuốc Zidovudine thuốc vào nhóm thuốc ức chế men sao chế ngược Nucleoside - NRTI.

Thuốc Zidovudine được chỉ định dùng cả phụ nữ mang thai nhằm tránh được tình trạng lây nhiễm virus HIV từ mẹ sang con. Zidovudine còn được dùng cho cả trẻ sơ sinh có mẹ bị nhiễm HIV nhằm ngăn chặn tình trạng nhiễm HIV ở trẻ sơ sinh.

Tuy nhiên, Zidovudine không phải là loại thuốc điều trị HIV, mà chỉ làm giảm thiểu được nguy cơ lây lan HIV từ người này sang người khác. Do đó, mọi người cần phải tuân thủ theo đúng chỉ định của các bác sĩ, cụ thể:

• Hãy tiếp tục sử dụng thuốc điều trị HIV theo đúng chỉ định của các bác sĩ.
• Cần phải có phương pháp tránh thai an toàn trong những trường hợp quan hệ.
• Lưu ý, không được sử dụng chung các vật dụng cá nhân, có thể đã tiếp xúc với máu hay dịch cơ thể của người khác.

Cần phải tham khảo ý kiến của các bác sĩ để được hỗ trợ tư vấn cụ thể hơn về cách sử dụng thuốc an toàn. Zidovudine còn có thể sử dụng kết hợp với những loại thuốc điều trị HIV khác, nhằm có thể làm giảm được nguy cơ bị mắc nhiễm HIV sau khi tiếp xúc với virus.

Những tác dụng khác đi kèm của thuốc Zidovudine không được liệt kê cụ thể tại đây. Nhưng tùy vào từng tình trạng bệnh lý, độ tuổi cũng như khả năng đáp ứng điều trị các bác sĩ sẽ chỉ định được liều dùng tương ứng.

Sử dụng thuốc Zidovudine như thế nào an toàn?

Mọi người sẽ được chỉ định dùng thuốc 2 - 3 lần, có thể dùng kèm hoặc không kèm với thức ăn theo đúng chỉ định của các bác sĩ. Hãy uống thật nhiều nước mỗi lần uống thuốc, trừ những chỉ định khác được các bác sĩ chỉ định. Trường hợp sử dụng Zidovudine ở dạng lỏng, mọi người cần phải thận trọng đo lường liều dùng bằng thiết bị Y tế chuyên dụng. Lưu ý, không được sử dụng thìa thông thường bởi sẽ không thể xác định được liều lượng chính xác.

Liều lượng thuốc Zidovudine sẽ được các bác sĩ chỉ định dựa vào tình trạng sức khỏe cũng như khả năng đáp ứng điều trị của từng bệnh nhân. Đối với phụ nữ có thai khi đó cần phải dùng thuốc 5 lần/ ngày. Trẻ sơ sinh sẽ được chỉ định sử dụng thuốc Zidovudine ở dạng lỏng, cứ cách khoảng 6h trong vòng 6 tuần sau sinh nhằm ngăn ngừa tình trạng nhiễm HIV.

Sử dụng thuốc cách khoảng 2h trước hoặc sau khi dùng Clarithromycin, bởi thuốc Clarithromycin ngăn ngừa cơ thể hấp thụ Zidovudine. Thuốc Zidovudine sẽ hoạt động tốt nhất khi lượng thuốc trong cơ thể giữ ở mức độ ổn định. Do đó, mọi người cần phải lưu ý dùng thuốc ở những khoảng cách đều nhau. Mọi người cần phải dùng thuốc cùng một thời điểm trong ngày để phát huy tác dụng.

Hãy tiếp tục dùng thuốc Zidovudine chuẩn xác theo đúng chỉ định của các bác sĩ, không được bỏ qua bất kỳ liều dùng nào. Hãy lấy thuốc mới về trước khi đã sử dụng hết số lượng thuốc cũ.

Không được tự ý dùng thuốc Zidovudine quá liều hoặc dùng ít hơn, hay ngừng dùng thuốc dù chỉ trong một thời gian ngắn, loại trừ những trường hợp đã được các bác sĩ chỉ định. Nếu như bỏ liều dùng hoặc thay đổi liều lượng khi chưa được các bác sĩ cho phép sẽ khiến cho số lượng virus tăng, bệnh lý khi đó sẽ khó điều trị hơn, hoặc có thể gia tăng thêm những tác dụng phụ.

Một số tác dụng phụ khi dùng thuốc Zidovudine

Mọi người nhanh chóng đến bệnh viện hoặc Trung tâm Y tế gần nhất nếu như: bị nổi phát ban, bị sưng mặt/ mũi/ lưỡi hoặc phần cổ họng.

Thuốc Zidovudine có thể gây nên tình trạng nhiễm toan axit lactic, tình trạng này sẽ bắt đầu từ từ và trở nên nặng hơn theo thời gian nếu như không sớm phát hiện. Do đó, mọi người hãy nhanh chóng đến ngày bệnh viện nếu như xuất hiện những triệu chứng của tình trạng nhiễm toan axit lactic dù đang ở mức độ nhẹ như: gây cảm giác buồn nôn, nôn mửa, chóng mặt, khó thở, bị đau cơ hoặc yếu cơ, luôn cảm thấy yếu và cơ thể mệt mỏi.

Ngừng sử dụng thuốc Zidovudine và báo cáo gấp cho các bác sĩ được biết nếu như gặp phải những tác dụng phụ ở mức độ nghiêm trọng như:

• Đau nhức cơ ở mức độ nghiêm trọng.
• Xuất hiện những dấu hiệu của tình trạng nhiễm trùng như: ớn lạnh, cơ thể đau nhức, hay những triệu chứng lở loét ở phần cổ họng, ở trong miệng.
• Cơ thể dễ bị bầm tím hoặc có thể chảy máu bất thường, xuất hiện các đốm đỏ hay đốm tím ở trên bề mặt da.
• Làn da trở nên nhợt nhạt, nhịp tim đập nhanh hơn, khó có thể tập trung và cảm giác bị mê sảng.
• Bị tiêu chảy, giảm cân không rõ nguyên nhân, bất lực và thay đổi về chu kỳ kinh nguyệt đối với phụ nữ.
• Tăng quá trình tiết mồ hôi, luôn lo lắng, gặp khó khăn trong giấc ngủ.
• Bị sưng họng hoặc phần cổ họng.
• Luôn trong trạng thái suy nhược cơ thể, đau ở các phần ngón tay hoặc chân.
• Khó khăn trong quá trình đi lại, nói chuyện hoặc cử động mắt.
• Đau ở mức nghiêm trọng ở vùng lưng và mất kiểm soát đường ruột và bàng quang.
• Một số trường hợp dùng thuốc Zidovudine sẽ gặp vấn đề đối với sức khỏe của gan với những triệu chứng đi kèm như: ngứa ngáy khó chịu, chán ăn, bị vàng da.
• Dị ứng da ở mức độ nghiêm trọng bao gồm những triệu chứng đi kèm như: sốt, đau họng, sưng mặt, đau da hoặc có thể bị rát lưỡi,...
• Xuất hiện tình trạng viêm tụy kèm theo những triệu chứng đau ở vùng bụng trên lan sang lưng, nhịp tim thay đổi và bị nôn mửa.

Những tác dụng phụ ở mức độ ít nghiêm trọng khi dùng thuốc Zidovudine như:

• Gặp khó khăn trong giấc ngủ.
• Buồn nôn ở mức độ nhẹ, hoặc có thể bị táo bón.
• Đau khớp.
• Đau nhức đầu.
• Hoặc có thể dẫn đến tình trạng thay đổi hình dạng hay vị trí mỡ trên cơ thể.

Nhưng không phải trường hợp nào khi dùng thuốc Zidovudine cũng đều gặp phải những tác dụng phụ trên. Do đó, mọi người cần phải tuân thủ theo đúng chỉ định của các bác sĩ. Trong quá trình dùng thuốc này nếu như gặp bất kỳ thắc mắc gì cần phải quay lại trao đổi với các bác sĩ để được hỗ trợ tư vấn cụ thể.

Những lưu ý trước khi dùng thuốc Zidovudine 

Trước khi quyết định dùng thuốc Zidovudine các bác sĩ đã cân nhắc những lợi ích và nguy cơ gặp phải. Do đó, các bác sĩ đã xem xét và đưa ra quyết định trước khi kê đơn thuốc cho mọi người. Đối với thuốc Zidovudine trước khi sử dụng mọi người cần phải lưu ý một số vấn đề như sau:

- Dị ứng: Hãy trao đổi cho các bác sĩ được biết nếu như bạn bị dị ứng với thành phần có trong thuốc Zidovudine, hay những thành phần có trong những loại thuốc khác. Đồng thời, nói cho bác sĩ được biết nếu như bạn bị dị ứng với những loại thực phẩm, thuốc nhuộm, hóa chất,... Cần phải tìm hiểu kỹ những thành phần của thuốc ở trên sản phẩm.

- Đối tượng trẻ em: mức độ an toàn đối với trẻ khi dùng thuốc Zidovudine chưa được nghiên cứu và chứng minh rõ. Vì vậy, các bậc phụ huynh cần phải trao đổi cụ thể với các bác sĩ trước khi có ý định cho trẻ dùng thuốc.

- Người cao tuổi: đối với bệnh nhân này thường gặp phải những vấn đề về gan, thận hoặc tim mạch. Do đó, cần phải hết sức thận trọng và cần được điều chỉnh liều lượng thuốc phù hợp trong quá trình sử dụng thuốc Zidovudine.

Tổng hợp tất cả những thông tin trên liên quan đến thuốc Zidovudine do những giảng viên Cao đẳng Y Dược Hồ Chí Minh chia sẻ. Nhưng mọi người cần lưu ý đây chỉ là những thông tin mang tính tham khảo và sẽ không thay thế những lời chỉ định khác của các bác sĩ/ dược sĩ.