Những bất công trong thu nhập ở bệnh viện công lập, thậm chí những bác sĩ có thể trở thành “Kẻ Tế thần” nếu như có sự cố… là những ký do nhiều bác sĩ giỏi bỏ bệnh viện công lập tìm đến bệnh viện tư.

Trao đổi với phóng viên, Tiến sĩ Bác sĩ Võ Xuân Sơn đã chia sẻ về những quan điểm của mình về việc ngày càng có nhiều bác sĩ sẵn sàng bỏ bệnh viện công ra làm cho bệnh viện tư nhân, thậm chí có nhiều trường hợp là trưởng khoa hay phó khoa.

Trong thời gian gần đây có nhiều thông tin cho rằng “Chảy máu chất xám” từ bệnh viện công ra bệnh viện tư. Nhiều người cho rằng đây là lãng phí về nguồn nhân lực Y tế của nhà nước, đặc biệt là những bác sĩ trẻ được đào tạo trong thời gian từ 5 - 7 năm họ lại có ý định chuyển dịch. Theo ông, bác sĩ bệnh viện công bỏ đi có phải do lương thấp?

Tiến sĩ Võ Xuân Sơn có chia sẻ: “Cụm từ “Chảy máu chất xám” sử dụng khi các bác sĩ đang làm tại các bệnh viện công bỏ ra tư nhân thể hiện tính sở hữu của các cơ sở Y tế công đối với nhân viên của mình. Đây là một trong những nguyên nhân quan trọng để những bác sĩ bỏ công ra tư. Dù là ở lại bệnh viện công, hay là ra tư nhân, thì họ, các bác sĩ ấy vẫn đang hành nghề Y, và cung cấp dịch vụ Y tế cho bệnh nhân Việt nam. Tại sao lại gọi đó là “Chảy máu chất xám”?

Vấn đề thu nhập của nhân viên trong Y tế công thực chất là sự bất công trong thu nhập, hơn là thu nhập thấp. Theo đó, cái bất công đầu tiên là sự cân bằng trong quá trình đánh giá của nhà nước đối với bác sĩ cũng như nhân viên Y tế. Khi còn công tác tại bệnh viện công, khi lên Tiến sĩ lương vẫn chưa bằng một điều dưỡng. Trong khi tôi làm được nhiều việc, thực hiện được nhiều kỹ thuật, những lương của tôi vẫn còn thấp hơn lương của các bác sĩ mà khả năng chuyên môn kém hơn tôi. Đó là một sự bất công.

Tuy nhiên, sự bất công này đã được giải quyết khi tôi làm tư. Phòng mạch của tôi đông bệnh nhân hơn, những bệnh viện tư cũng mời tôi về mổ, trả công xứng đáng hơn. Vì vậy, Y tế tư nhân đã góp phần làm giảm đi sự bất công. Vậy thì tại sao cứ phải nhục vụ trong môi trường bất công mà không được phục vụ ở chỗ công bằng hơn?

Tại những nhà quản lý tư nhân, khi ra quyết định gì liên quan đến đội ngũ nhân viên chất lượng cao, cũng đều phải cân nhắc đến việc họ có hài lòng hay không. Điều này hoàn toàn không phải là thói quen trong Y tế công. Những người lao động không được tôn trọng đúng mức.

Vậy tại sao không đến làm việc ở nơi được tôn trọng hơn?

Những bác sĩ tâm sự 10 năm cống hiến đến nay tổng thu nhập chỉ đạt ở mốc 15 triệu đồng nên những lời hứa hẹn ở mức lương từ 40 - 100 triệu đồng đã khiến họ dao động và ra đi. Bởi vậy, vấn đề quản lý, thu nhập bác sĩ có cần phải xem xét lại hay không?

Tiến sĩ Võ Xuân Sơn cũng cho hay: “Bệnh viện công có nhiều bệnh nhân hơn, công việc nhiều hơn, nhưng thu nhập lại kém bệnh viện tư. Nhiều người cũng lý giải rằng: Bệnh viện công có nhiều bệnh nhân nghèo hơn, lại phải xử lý nhiều ca bệnh nặng, nguy cơ cao. Trên thực tế, không khác gì ở các bệnh viện tư, đa số bệnh nhân không có đủ tiền trang trải chi phí điều trị, đã không được điều trị đúng mức ở các bệnh viện công. Bởi vậy, các yếu tố như bệnh nhân nghèo, bệnh nặng,... nó chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng doanh thu của các bệnh viện công, và không ảnh hưởng nhiều đến thu nhập chung của bệnh viện công.

Vấn đề quan trọng ở đây chúng là thu nhập chung của những bệnh được phân chia như thế nào? Như Bệnh viện Hòa Bình, nơi có giá tiền bệnh nhân phải đóng cho bệnh viện đề thực hiện dịch vụ lọc thận cao gấp đôi so với Bệnh viện Bạch Mai, những bệnh viện vẫn không lấy tiền từ nguồn lọc thận để chi trả lương cho nhân viên Y tế của đơn nguyên thận nhân tạo, mà phải dùng đến ngân sách để trả.

Hoặc khả năng quản lý tài chí bệnh viện công còn kém, những nhóm lợi ích đã chi phối việc phân chia lợi nhuận của bệnh viện công. Những bệnh viện lại được bảo trợ của tư tưởng sở hữu nhân viên, nên không cần quan tâm đến sự công bằng, mức sống của nhân viên, dẫn đến thu nhập của bác sĩ có nhiều năm kinh nghiệm nhưng không thuộc nhóm lợi ích thấp hơn.

Về môi trường làm việc, đây là một trong những điều ai cũng quan tâm đến nhưng không mấy ai bày tỏ, ông cũng từng là người từng làm bệnh viện công và cuối cùng cũng phải bỏ đi ra làm tư để phục vụ người bệnh. Ông có thể chia sẻ những khó khăn trong môi trường công lập mà một bác sĩ gặp phải?

Tiến sĩ Võ Xuân Sơn nói: Công tác tại những bệnh viện công, bác sĩ được an toàn hơn. Khi có sự cố xảy ra, người bệnh dễ thông cảm và bỏ qua hơn. Ngay cả truyền thông cũng “nhẹ tay” hơn đối với Y tế công. Tuy nhiên điều này ngược lại với những Y tế công, quy trình Y tế lại không được chú ý do thiếu sự khắt khe của cơ quan quản lý. Đồng thời, quyền lợi cũng như trách nhiệm không được phân định rõ ràng ở các cơ sở Y tế công, nên khi có sự cố nghiêm trọng xảy ra, cấp trên dễ dàng lấy cấp dưới ra làm bia đỡ đạn cho mình. Do đó, đã làm giảm mức “an toàn” cho các bác sĩ ở bệnh viện công, thậm chí còn làm cho môi trường Y tế công trở nên ít an toàn hơn.

Ngoài ra, sự chia bè kéo phái cũng có ảnh hưởng lớn trong những cơ sở Y tế công. Ở tư nhân, do có sự phân định rõ ràng trách nhiệm cũng như quyền lợi, những bè phái nếu có cũng khó có thể làm thay đổi về sự phân nhiệm, chia sẻ quyền lợi. Còn ở những Y tế công, những nhóm bè phái dễ được thao túng, lũng đoạn làm thay đổi về sự phân bổ trách nhiệm, sự phân chia lợi ích, tạo ra được sự bất công.

Vậy làm thế để để có thể tránh khỏi được những nguy cơ bệnh viện công không tìm được bác sĩ, bác sĩ trẻ lại thích làm tư, chuyển sang làm thẩm mỹ?

Ông Võ Xuân Sơn chia sẻ: Nhu cầu Y tế được đánh giá là một trong những nhu cầu lớn nhất hiện nay, Trong khi đó, để đào tạo một bác sĩ, hay những kỹ thuật viên Y tế cần phải có nhiều điều kiện, khả năng đào tạo của cơ sở, đến khả năng tiếp nhận của người học, chi phí cũng như về thời gian đào tạo,... Do đó, ở nơi đây nước nào cũng đang trong tình trạng thiếu hụt nguồn nhân lực Y tế.

Để có thể giải quyết được bài toán khó này, nước Việt Nam nhất là Bộ Giáo dục & Đào tạo, đã cấp giấy phép đào tạo Y tế tràn lan. Cách làm này sẽ sản sinh ra một thế hệ những bác sĩ, kỹ thuật viên Y tế kém, làm tổn hại đến quyền cũng như lợi ích của người bệnh và toàn xã hội. Đây là một cách làm vô trách nhiệm, sẽ dẫn đến những hệ lụy vô cùng nguy hiểm, nó có thể sẽ hủy hoại cả nền Y tế nước nhà.

Những nước tiên tiến, người ta không quản lý những bác sĩ, kỹ thuật viên cao cấp, theo kiểu sở hữu riêng như ở nước ta. Thay vì đó họ sẽ tận dụng tối đa những bác sĩ trong việc khám; chữa bệnh và tìm mọi cách giảm thiểu về công việc hành chính. Họ còn cho phép các bác sĩ/ kỹ thuật viên Y tế cao cấp, hợp đồng với nhiều cơ sở, để có thể tận dụng hơn về thời gian của họ, tận dụng cơ sở vật chất của những bệnh viện.

Trong những bệnh viện công, rất ít bệnh viện có đủ bệnh nhân/ có nhiều bệnh nhân nhưng lại thiếu cơ sở vật chất, để những bác sĩ của mình có thể dành toàn bộ thời gian để làm việc mà họ giỏi về mặt chuyên môn, cho nên đa phần những bác sĩ đang dành khá nhiều thời gian cho công việc mà người khác không cần được đào tạo chuyên sâu, có thể làm thay. Những bác sĩ kí hợp đồng với nhiều cơ sở, khung thời gian khác nhau, sẽ giúp họ có thể phát huy tối đa khả năng của mình cho cộng đồng.

Những bác sĩ và kỹ thuật viên cao cấp dành thời gian của mình cho công việc chính ở nhiều cơ sở khác nhau, thì nhiều bệnh nhân được tiếp cận với chuyên môn cao hơn, thu nhập của bác sĩ cũng có khá hơn. Trong khi đó, bệnh viện sẽ sử dụng các nhân viên khác với chi trí trả lương thấp hơn nhiều so với các nhân sự chuyên môn sâu, thực hiện những công việc không đòi hỏi chuyên môn sâu, tiết kiệm thêm nhiều chi phí về nhân sự.

Những bệnh viện có cơ sở vật chất chưa sử dụng hết, khi ký hợp đồng với bác sĩ, bác sĩ cũng sẽ dành khá nhiều thời gian làm việc chuyên môn cao của họ, những trang thiết bị phục vụ cho việc khám chữa bệnh theo chuyên môn cao nhằm được tận dụng tối đa. Về sau sẽ nâng cao được hiệu suất sử dụng trang thiết bị. Tuy nhiên, nếu áp dụng như vậy sẽ có một đội ngũ lao động chuyên môn cao trở nên tự do. Những bệnh viện công sẽ không còn được ngồi đợi nhân sự cao cấp tìm đến mình, thay vì đó sẽ tìm cách để lôi kéo những nhân sự này về làm việc cho mình, đồng thời phá vỡ cái thế bề trên lãnh đạo những bệnh viện.

Nguồn: infonet